Kazan de wolfshond
Geplaatst op 25-12-2006 12:58 door Jaap Nieveld Goudriaen in categorie
persoonlijk op het weblog van "de Volkskrant"
Kazan werd op 26 oktober 1982 geboren te Lubelski, in het zuidoosten van Polen, als zoon van een wolf en een Duitse herdershond. Hij had nog twee broers en twee zusjes. Zijn vader, de wolf, was ooit gevangen in het woud. Men had tevergeefs getracht hem te temmen. Zijn moeder was een forsgebouwde teef met een donker dek.
André Wever kocht Kazan als pup van zes weken, toen hij op doorreis was, en smokkelde het wolfshondje niet zonder risico dwars door het Oostblok naar Nederland. Daar werd hij liefdevol opgenomen in het gezin van André en zijn vrouw Geesje, die in het noordoosten van de provincie Groningen een kennel hadden. André fokte Duitse Herders. Kazan was niet aangeschaft als dekreu, maar voor de aardigheid. André was bloednieuwsgierig hoe gedomesticeerd de wolfshond was en hoe gedomesticeerd hij kon worden.
Tijdens de socialiseringsfase gedroeg Kazan zich als elke willekeurige jonge herdershond. Hij was duidelijk dominant, maar beschouwde André als de roedelleider.
`Me top dog, you underdog,' zei André altijd, en zo hoorde het. Nog voordat Kazan drie maanden oud was, had hij alle basiscommando's onder de knie, hetgeen van intelligentie en aanpassingsvermogen getuigde.
Geesje voerde de honden, maakte de kennels schoon en was de teven behulpzaam bij het werpen, maar zij beschikte niet over het natuurlijke overwicht dat nodig is om de honden de baas te blijven. Zij was gewoon niet consequent genoeg. Een intelligente hond is geneigd hier misbruik van te maken. Zo ook Kazan. Toen hij anderhalf jaar oud was, kon Geesje niets meer met hem beginnen. Als André niet thuis was, moest Kazan de kennel in. Hij kon dan niet in de huiskamer zijn. Geesje was wel eens geneigd over haar hart te strijken en liet Kazan dan binnen. De hond legde zich dan languit op de bank neer - waar hij absoluut niet mocht komen - en als Geesje hem eraf wilde sturen, begon hij luid te grommen en liet hij zijn tanden zien. Geesje werd bang van de hond.
Als André erbij was, was er niets aan de hand en was Kazan de gehoorzaamste hond van de wereld. Maar op een gegeven moment kwam ook daar verandering in. Op een dag was André in de kennel en stoeide hij wat met de honden. Kazan was erbij. André zag tot zijn verbazing dat Kazan de andere honden aanviel en bij hem vandaan hield. Hij vermoedde dat het een rangordeprobleem was en dat Kazan alleen met hem wilde stoeien. De hond gedroeg zich vreemd. Zijn staart stond recht overeind en hij tilde zijn bovenlip op. André zei: `Hé jôh, doe normaal,' en wilde de hond een speelse draai om zijn oren geven, maar toen hapte Kazan toe. André rukte zich niet los, want dan zou hij zijn hand open scheuren. Hij probeerde de hond bij zijn bek te pakken en zijn bovenkaak op te tillen. `Los Kazan!' riep hij. `Los!'
De hond liet hem even los, maar herstelde zich onmiddellijk en wilde weer aanvallen. André schopte hem hard tegen zijn kop, waarop hij zich jankend uit de voeten maakte.
Daarna was er geen vuiltje meer aan de lucht. Kazan was even gehoorzaam als altijd, bij André tenminste, en gedroeg zich voorbeeldig. Maar André legde als voorzorgsmaatregel wel een honkbalknuppel in de kennel.
In de daaropvolgende jaren werd Kazan eenmaal per jaar opstandig. Hij moest dan proberen André te verslaan om zelf roedelleider te kunnen worden, dat was de natuur. En naarmate Kazan ouder werd, moest André de honkbalknuppel vaker ter hand nemen, want de heersdrift van de wolfshond werd jaarlijks sterker.
André had twee kennels: één voor alle honden en één waar de reuen in werden opgesloten als één of meerdere teven loops waren. De kennels waren van elkaar gescheiden door een pad met aan weerszijden bomen en struiken. Kazan was duidelijk de dominantste van de drie reuen. Op een dag slaagde Kazan erin uit de reuenkennel te ontsnappen, door een kuil onder het hek door te graven. De andere twee reuen volgden hem. Geesje waarschuwde André, die direct in zijn auto stapte en de honden achterna reed.
Hij zag ze over de velden in de richting van de dijk rennen, waar schapen graasden. Kazan liep voorop, uiteraard. Hij reed naar de dijk om de honden voor te zijn. Toen Kazan hem in het oog kreeg, maakte hij een omcirkelende beweging en zag André hoe de honden honderd meter verderop zonder te aarzelen over de omheining sprongen, één voor één. Vervolgens ontwikkelde zich voor zijn ogen een fascinerend schouwspel. Alsof hij nog nooit iets anders had gedaan joeg Kazan de schapen op, daarbij geholpen door de twee andere reuen.
Veel schapen waren drachtig en een aantal had al lammeren, dus zij waren allesbehalve mak. André zag dat Kazan een zwak schaap uit de kudde selecteerde en de overige twee reuen door middel van een geheimzinnig communicatiesysteem duidelijk maakte wat er van hen werd verwacht. De herdershonden liepen beiden in halve cirkels om het schaap heen en terug, terwijl Kazan het van angst verstijfde dier besloop. Net op het moment waarop Kazan wilde toespringen voor de
final kill, rende André schreeuwend naar de honden toe en verbrak hij de hypnose. Het schaap rende weg en de honden stoven uit elkaar. Zij waren zich rot geschrokken. André riep de honden één voor één bij zich, eerst de herders. Hij legde ze vast aan de riem.
Toen was het Kazans beurt. De hond keek hem vanaf een meter of dertig afwachtend aan, maar reageerde niet op André's commando's. André weigerde ook maar een stap in Kazans richting te doen; de hond moest bij hem komen, niet andersom. Hij zag hoe de hond aarzelde. `Kazan, kom hier!' zei André rustig maar vastberaden. `Kazan, kom hier!' Na een minuut of twee, drie kwam de hond langzaam naar hem toe lopen, niet met de staart tussen de benen, maar ook niet dominant. Toen hij drie meter van André verwijderd was, aarzelde hij nog even, maar nadat André hem weer het commando `kom hier' had gegeven, kwam hij naar hem toe. `Zit,' zei André. Kazan ging zitten. Toen lijnde André de hond aan, aaide hem over de kop en zei: `Braaf.' Zonder verdere problemen liep hij met de honden naar de auto en reed hij naar huis.
André verbaasde zich niet over het gedrag van Kazan, maar wel over dat van de andere reuen. Die hadden wel eens achter de schapen aangezeten, maar hadden daarbij geen blijk gegeven over enig jachtinstinct te beschikken. De schapen renden weg - leuk - en de honden renden erachteraan - leuk. Als de schapen dan in de sloot belandden en verdronken, was het spelletje afgelopen. Maar nu, onder leiding van Kazan, hadden zij getoond over uitstekende jachteigenschappen te beschikken, een wolf waardig. Hoe was dat in godsnaam mogelijk? Het gecoördineerd jagen, de omcirkelende bewegingen, bekend van de Britse schaapherdershondjes, het was gedrag dat zijn honden nog nooit hadden vertoond.
Na dit voorval werd Kazan nooit weer helemaal de oude. 's Nachts huilde hij als een wolf, tot ongenoegen van de omwonenden. André probeerde het probleem op te lossen door Kazan een loopse teef te laten dekken, maar dat hielp niet.
Op zondag 7 juni 1987, eerste pinksterdag, reed André met Kazan de Duitse grens over. Op donderdag 11 juni kwamen zij aan in de wouden van Lubelski. André zette zijn tent op aan de rand van een bos, op een heuvel met uitzicht op een uitgestrekte vlakte. Kazan liep los en leek allerlei geuren in zich op te nemen, maar hij bleef in de buurt van de auto en de tent. André huilde. De hond legde zijn kop in André's schoot en liet zich aaien. De zon verdween achter de heuvels, de duisternis viel in.
Het was volle maan. Kazan begon steeds onrustiger te worden. Hij begon te huilen. Even later hoorde André tot zijn grote vreugde dat het gehuil werd beantwoord vanaf de steppe, door meerdere wolven tegelijk. Kazan keek achterom naar André, alsof hij toestemming vroeg om weg te mogen gaan.
`Toe maar, vooruit.
Go! Go!' zei André. Kazan stoof de heuvel af. André keek hem na. Hij zag hoe de wolfshond zich instinctief naar zijn onbekende familieleden spoedde. `Dag Kazan, dag jong,' snikte hij.
Hij bleef nog drie dagen op dezelfde plek kamperen, maar Kazan liet zich niet meer zien. Wel verbeeldde hij zich dat hij de hond had horen huilen, samen met de andere wolven.
Video: huilende wolven (het betekent: wij zijn hier, waar zijn jullie?)
(Ik heb dit verhaal zo'n 20 jaar geleden geschreven. In werkelijkheid was Kazan een volbloed wolf. In werkelijkheid heb ik hem nietsvermoedend gekocht als "Poolse herdershond". In werkelijkheid was hij aanzienlijk schuwer en reageerde hij slechts op mij wanneer ik de "taal van de wolf" sprak. In werkelijkheid is hij uiteindelijk op veertienjarige leeftijd bij mij thuis overleden. Hij zou terugplaatsing in de natuur niet hebben overleefd, omdat hij al o'p leeftijd van zes weken bij mij kwam en niet als wolf was gesocialiseerd.)
------------------------------------------------------------------------------------------------
Geplaatst op 25-12-2006 12:58 door Jaap Nieveld Goudriaen in categorie persoonlijk
Dit artikel is overgenomen van de "volkskrant" weblog